صافی پا در کودکان به دلیل انعطاف پذیری زیاد استخوان ها و مفاصل آنها، بسیار رایج است. بیشتر کودکان تا ۶ سالگی این مشکل را پشت سر می‌گذارند. حتّی آنهایی که مشکل شان تا این سنّ برطرف نمی شود (حدود ۱۵ درصد) نیز، به ندرت نیاز به درمان پیدا می کنند. کف پای صاف یک بیماری شایع است که اغلب به صورت ارثی منتقل شده و معمولاً بدون درد است.
در برخی موارد، صافی کف پا می‌تواند روی توازن و تعادل بدن تأثیر بگذارد که این موضوع ممکن است باعث ناراحتی زانو و مچ پا شود. در ادامه مطلب، تاثیر باله و ژیمناستیک در بهبود کف پای صاف در کودکان را توضیح خواهیم داد.
رشته ورزشی مناسب برای کف پای صاف چیست؟
کف پای صاف مشکلی نیست که شما را از ورزش کردن باز دارد. البته که صاف بودن قوس کف پا می تواند برخی مشکلات حرکتی را در ورزش های مختلف ایچاد کند. اما این مشکلی نیست که حل نشود. به طور کلی، کسانی که دچار صافی کف پا هستند، می توانند هر رشته ورزشی که دوست دارند انتخاب کنند، در صورتی که کفش مناسب با پاهای خود را بپوشند.
در این میان، رشته های ورزشی نیز وجود دارند که به بهبود صافی کف پا در برخی شرایط کمک می کنند. دو مورد از این رشته ها، ژیمناستیک و باله هستند. هر دوی این ورزش ها دارای حرکاتی هستند که به بیشتر شدن قوس کف پا کمک می کند. در ادامه بیشتر در این مورد توضیح می دهیم.
آیا رقص باله می‌تواند باعث درمان کف پای صاف شود؟
بستگی به علّت صافی کف پا دارد. اگر علّت، ساختار استخوانی باشد، نمی‌توان برای آن کاری انجام داد؛ چون مشکل ساختاری است. ولی اگر به این دلیل است که پای تان را هنگام ایستادن به داخل می چرخانید و سعی می کنید وزن تان را روی قسمت بیرونی پا بیندازید، (که در کف پای تان قوسِ طبیعی ایجاد می شود).
پس مشکل شما عملکردی است و باله واقعاً می تواند به شما در تقویّت عضلات مچ و کف پا کمک کند تا بتوانید آنگونه که باید، باستید. برای شروع، بهترین کار این است که نزد پزشک بروید تا علّت افتادگی این قوس در کف پا را مشخّص کند.
باله چگونه به کودکان مبتلا به صافی پا کمک می‌کند؟
باله به کودکان و نوجوانان در حال رشد، متانت و وقار همراه با رشد فیزیکی خوب، افزایش ظرفیّت هوازی، حالت بدنی بهتر و حتّی نگرشی بالغ تر ارائه می دهد. وقتی بچّه ها توسّط مربّیان ماهر آموزش می بینند، معمولاً با آموزش صحیح، از هرگونه آسیب به پاهای در حال رشد آن ها جلوگیری می شود.
تحقیقات نشان داده است که تمرین باله در رقصندگان جوان، آناتومی طبیعی پا را تغییر می دهد و در نتیجه، پیشرفت یک هنرجو با تکنیک و جهت گیری نادرست، می تواند باعث ایجاد مشکلات طولانی مدّت شود. اگر رقصنده ای مشکل چرخش بیش از حدّ مچ پا به داخل (پرونِیشن بیش از حدّ) دارد، نباید تا زمان برطرف شدن مشکل، رقص روی نوک پا (پوینت) را انجام دهد.
اگر رقّاصی به مرحله ی نوک پا رسیده و به تازگی مشکل چرخش پا به داخل پیدا کرده است، باید هرچه سریع تر اقدام به برطرف کردن آن کند تا از مصدومیّت جلوگیری شود. این نکته، دلیل دیگری برای انجام تست آمادگی جسمانی، در جهت سنجش میزان آمادگی برای شروع کار رقص نوک پا است و در نظر گرفتن سنّ، به تنهایی کافی نیست.
یک تمرین ساده، برای اصلاح چرخش جزئی مچ، این است که پاها را موازی هم قرار دهید و سپس قوزک پای خود را به سمت داخل و به جایگاه درستش بکشید تا کف پای تان صاف نشود و در حالت انحنای طبیعی خودش قرار گیرد. زانو هایتان را تا جایی که می‌توانید، بدون تغییر دادن راستای مچ پا، خم کنید؛ بطوریکه، زانو ها بالاتر از انگشتان پا قرار گیرند و در همین حالت ۱۰ ثانیه باقی بمانید.
شما همچنان باید قوس پایتان را حفظ کنید و اجازه ندهید پایتان حرکت کند یا مچ تان به داخل بچرخد. احتمالاً در این حرکت، در ساق پاهایتان احساس تنگی خواهید کرد زیرا، این کشش، عضلات را در زاویه ای درگیر می کند که نسبت به زمانی که حرکت plié ( خمیدگی زانو) را با تکنیک اشتباه انجام داده و اجازه ی چرخش مچ را می دهید، متفاوت است.
در هنگام انجام این حرکت، نباید انگشتان پاهایتان جمع شوند؛ ماهیچه های کوچک پا باید به انگشتان کمک کنند که بدون چرخیدن مچ پا، به زمین بچسبند و وزن را تحمّل کنند. در اینجا، اگر متوجّه شدید که انگشتان پایتان پیچ خورده و جمع می شوند، پس به تمرینات عمومی تقویّت پا (مچ به پایین) احتیاج دارید.
ژیمناستیک و کف پای صاف
در ژیمناستیک، پا و مچ پا بیش از هر جای دیگری در دستگاه حرکتی، تحت فشار قرار می گیرند. به محض اینکه خاصیّت پیچش پا از بین می رود، حجم فشار خنثی نشده افزایش می یابد: زانوها، مفصل ران، پهلوها و… همه چیز تا مهره های گردنی، می تواند آسیب ببیند. به همین دلیل است که اغلب پزشکان، دردهای زانو، کمر و گردن را با کفی های اصلاحی در کفش، درمان کرده و قوس کف پا را شکل می دهند.
نارسایی عملکرد پیچشی پا باعث می شود ژیمناست ها، زانوهای خود را خم کرده و بار محوری را کاهش دهند. پس اگر ژیمناست، خطّی صاف در پشت پایش ندارد، کار توانبخشی پاهایش را آغاز کنید. دانستن تفاوت درمان با توانبخشی اهمیّت زیادی دارد. صافی پای درجه ۲ نیاز به درمان خاصّ ارتوپدی دارد (در برخی موارد، حتّی نیازی به توقّف تمرین هم نیست و فقط باید فشار را درست تنظیم کرد).
بازی های ژیمناستیکی برای رفع صافی کف پا
این بازی های ژیمناستیکی، عضلات در حال رشد پای بچّه ها را تقویّت می کنند، مشکلات رایج پا مانند پنجه کبوتری و پای صاف را از بین می برند و بعد از ظهری پر از سرگرمی سالم ایجاد می کنند. بخاطر داشته باشید که همه ی این فعّالیّت های ژیمناستیکی باید پا برهنه انجام شوند و بچّه هایتان را در حین بازی، به کار کردن روی انگشتان پا، ساق ها و قوس پایشان تشویق کنید.
برداشتن اجسام با انگشتان پا
تعدادی اجسام کوچک (مثل لِگو، سنگ، گردو و…) را روی زمین و کنار یک سطل پخش کنید. در طول مسابقه، هرکس باید اجسام را با انگشتان پاهایشان بردارد و داخل سطل خود بیاندازد. در پایان وقت، هرکس که اجسام بیشتری جمع کرده باشد، برنده است. این بازی را می توان تنهایی هم انجام داد؛ بطوریکه کودک سعی کند رکورد زمانی خود را بهتر کند.
پرتاب اجسام با پا
جسمی را با انگشتان پایتان بردارید، پایتان را عقب بکشید و آن را محکم پرتاب کنید. هرکسی بتواند شیء را دورتر پرتاب کند، برنده است. این بازی را می توان به تنهایی و برای بهتر کردن رکورد خود انجام داد.
چیدن اجسام روی هم با پا
آیتم ها را با پایتان بردارید و سعی کنید روی همدیگر بچینید. هرکس که اجسامش ارتفاع بلندتری داشته باشند، برنده است. از اجسام مناسب برای این بازی می توان به، لیوان پلاستیکی، تکّه های کاغذ و آجرهای بازی اشاره کرد.
چوب های موزیکال
این بازی شبیه صندلی بازی است (بازی که در آن، بازیکنان همراه موسیقی دور صندلی می چرخند و با قطع موسیقی باید روی آن بنشینند) ولی بجای عوض کردن صندلی، افراد یه تکّه چوب را با پاهایشان به نفر بعدی می دهند. آنها به این کار ادامه می دهند تا اینکه موسیقی قطع شود و آنگاه هرکس که چوب را در اختیار دارد، بازنده است.
طناب کشی با پا
رو به روی رقیب تان بنشینید و با پاهایتان یک حوله، پیراهن یا تکّه ای پارچه را بگیرید و بکشید. با پاهایتان پارچه را نگه دارید و بکشید، تا آنجا که بالأخره یکی از طرفین پارچه را رها کند. در این صورت فردی که همچنان پارچه را نگه داشته، برنده است.
ایستادن روی پاشنه
پنجه ی پایتان را از زمین بلند کنید و سعی کنید با ایستادن روی پاشنه ی پا، تعادل تان را حفظ کنید. این حالت را برای ۵ تا ۱۰ ثانیه حفظ کنید و بعد به آرامی حالت خود را تغییر دهید و ۵ تا ۱۰ ثانیه روی پنجه ی پاها بایستید. به همین شکل تکرار کنید تا اینکه یک نفر تعادلش را از دست بدهد.
تخته ی تعادل
از یک تکّه چوب 2×4 یا یک تخته ی تعادل زیمناستیک واقعی، برای حفظ تعادل خود استفاده کنید. سعی کنید به صورت عادّی روی پا متعادل شوید و بعد روی پای دیگر، روی پنجه بایستید و تعادل خود را حفظ کنید.
پا برهنه در یک پارک کوچک
یک پارک کوچک در حیاط خلوت خود درست کنید و هر چیزی که به ذهن خلّاق تان میرسد را به جای پادری و تخته های چوبی استفاده کنید؛ مثلا، کارتن های کوچک و بسته های پلاستیکی را از شن، براده ی چوب، تیله، ژله، گِل و هر چیز دیگری که به ذهن تان رسید، پر کنید. ابتدا «مسیر» را طی کنید و در آن، جنس و سطح مختلف هرکدام را با پاهایتان حس کنید. سپس ترتیب مسیر را تغییر داده و این بار مسیر را چشم بسته بروید و سعی کنید نام اجسام زیر پایتان را حدس بزنید.
هزارپای پا برهنه
اگر گروه بزرگی دارید، از بچّه ها بخواهید یک صف تشکیل دهند و دست شان را روی شانه ی نفر جلویی بگذارند. سرِ هزارپا (نفری که از همه جلوتر است) چگونگی حرکت گروه را تعیین می کند. او هر طور که حرکت کند، روی پنجه، روی کناره های پا، روی پاشنه یا به سمت عقب، بقیّه نیز او را همراهی می کنند.
