بازی ها تنها برای تفریح و سرگرمی نبوده و می توانند جنبه درمانی نیز داشته باشند. کودکان مبتلا به اضطراب، ممکن است ترس و استرسی غیر منطقی را تجربه کرده و عملکرد های روزانه آن ها تحت تاثیر قرار گیرد. به همین دلیل فعالیت های مخصوص اختلال اضطراب در مقابله با این مشکل و بازگشت به روند عادی روزانه، به آن ها کمک خواهند کرد. اضطراب، ناراحتی یا استرسی شدید در ارتباط با یک نتیجه یا موقعیت است. همه کودکان در برهه ای از زندگی خود اضطراب را تجربه می کنند.
با این حال، برخی افراد در غلبه کردن بر این ترس ها و اضطراب های رایج دوران خردسالی موفق نمی شوند. به همین دلیل، تشویق کودکان مضطرب به کسب عادت های خوب و شرکت در فعالیت ها بسیار ضروری بوده و می تواند در غلبه بر این مشکل به آن ها کمک کند. در این مطلب، فعالیت هایی بیان شده که می توانند در ارتقای احساس آرامش و پیشگیری از بروز اضطراب به کودکان کمک کنند. در ادامه مطلب، انواع بازی و فعالیت برای کودکان مضطرب بیان شده است.
انواع بازی و فعالیت برای کودکان مضطرب
شیشه ذهنی:
ظرف یا شیشه ذهنی یک کاردستی هنری و سرگرم کننده برای کودک است که اثرات آرامش بخش آن به اثبات رسیده اند. هدف این فعالیت آن است که کودک در هنگام احساس اضطراب از آن ظرف استفاده کند. این فعالیت در افزایش آرامش، تمرکز و توجه به احساسات آرامش بخش به کودکان کمک می کند.
نحوه ساخت شیشه ذهنی: یک ظرف یا بطری شیشه ای را با آب گرم پر کرده، مقداری چسب براق به آن افزوده و به خوبی ترکیب کنید. هر چه آب گرم تر باشد، چسب آسان تر ترکیب شده و به صورت توده ای باقی نمی مانند. مقداری رنگ غذا و پولک های براق نیز به ترکیب اضافه کنید تا درخشش و نشاط بیشتری را به ترکیب هدیه دهند. ظرف را تا لبه از آب گرم پر کرده و در نهایت جهت جلوگیری از بیرون ریختن مواد، سر ظرف را به خوبی به بدنه آن چسب کنید.
سنگ های آرامش بخش:
با پختن مقداری گل آماده، سنگ هایی کوچک و صاف ایجاد کنید. همچنین می تواند حفره ای شست مانند نیز در هر کدام ایجاد کرد تا کودک در هنگام آرامش انگشتان خود را بر روی آن مالش دهد. علاوه بر این موارد، می توان تعدادی سنگ با اندازه و شکل های مختلف جمع آوری کرده و پس از رنگ آمیزی آن ها، جملاتی آرامش بخش بر روی هر کدام نوشت.
حباب بازی:
فعالیت هایی که نیازمند تنفس عمیق هستند، اثراتی آرام بخش برای سیستم عصبی و مغز به همراه دارند. برای مثال، ساختن حباب نیازمند تنفس عمیق بوده و در تسکین اضطراب کودکان مفید است. ترکیبی از آب و صابون تهیه کرده و آن را در یک ظرف نگه داری کنید. سپس، به کودک اجازه دهید تا هر تعداد حباب که دوست دارد به کمک حباب ساز ایجاد کند. جهت افزایش نشاط و سرگرمی در این فعالیت، می توان از کودک خواست تا بر روی زمین دراز کشیده و در این حالت حباب هایی را بالای سر خود ایجاد کند. به او اجازه دهید تا رسیدن تدریجی حباب ها به سطح زمین را تماشا کند.
نقاشی کردن:
تحقیقات نشان داده اند که شرکت در فعالیت های خلاقانه همچون نقاشی کردن یا دیگر هنر ها، برای کودکان مضطرب مفید هستند. انجام فعالیت های هنری همچنین به کودکان کمک می کنند تا بتوانند تمام توجه و حواس خود را در لحظه حال متمرکز کنند. کودکان خردسال از نقاشی با انگشتان خود بسیار لذت می برند.
بازی کردن نقش ابر قهرمان:
کودکان به شدت تحت تاثیر ابر قهرمانان و قدرت های آن ها قرار می گیرند. اجازه دهید تا کودک، خود را یک ابر قهرمان تصور کند. از او درباره قدرت های مورد علاقه اش سوال پرسیده و با انجام برخی فعالیت های ابر قهرمانانه امکان داشتن آرامش و راحتی ذهنی را به او هدیه دهید.
داشتن یک رفیق در هنگام اضطراب:
به کودک خود یک اسباب بازی یا حیوان خانگی هدیه دهید تا به کمک آن بتواند با نگرانی و اضطراب مقابله کند. این رفیق، درواقع یک شی یا حیوان خانگی است که کودک می تواند با آن صحبت کرده و احساسات خود درباره اضطراب را به اشتراک بگذارد. کودک را تشویق کنید تا درباره عامل اضطراب و چگونگی عملکرد آن صحبت کرده و احساسات دلخواه خود را به اشتراک بگذارد. رفاقت و دوستی یاد شده می تواند ذهن کودک را آرام کند.
جعبه آرامش فوری:
یک جعبه تهیه کرده و درون آن تعدادی برگه با پیام ها و جملات مثبت قرار دهید. سپس، از کودک بخواهید تا هنگام احساس اضطراب یا نبود والدین، به آن جعبه برود. جملات مثبت را می توان به تنهایی و یا با کمک کودک نوشت.
کلاژ یا چسبانه:
چندین مجله دارای تصاویر روشن و رنگارنگ به کودک داده و از او بخواهید تا تصاویری را که آرامش بخش می یابد در یک آلبوم بچسباند. ایجاد یک کلاژ می تواند به فراموشی نگرانی ها و کاهش استرس کمک کند. این فعالیت نیاز به مهارت های هنری پیچیده نداشته و کودک می تواند احساسات خود را به صورت آزادانه بیان کند.
توپ های استرس:
توپ های استرس همواره یک روش آسان برای کاهش استرس و اضطراب به شمار آمده اند. این توپ ها را می توان خود در خانه ساخته و یا به صورت آماده از فروشگاه های مختلف تهیه کرد. فشردن یک توپ استرس، اعصاب و عضلات را تحریک کرده و سیستم عصبی را به طور کلی بهبود می بخشد. از جمله مزایای استفاده از این توپ، کاهش هورمون استرس یا همان کورتیزول است.
کتاب درمانی:
کتاب یا قصه درمانی فرایندی است که در آن والدین داستان هایی را با محتوای التیام یا آرامش بخشی برای کودکان می خوانند. در هنگام خواندن داستان های یاد شده، از کودک بخواهید تا با شخصیت های درون داستان ارتباط برقرار کند.
خاطره نویسی:
داشتن دفتر خاطرات این امکان را به کودک می دهد که احساسات و عواطف غیر قابل توصیف خود را بنویسد. بنابراین، به کودک خود یک دفتر خاطره هدیه داده و اجازه دهید تا هر چه که دوست دارد در آن بنویسد. این فعالیت به آن ها کمک می کند تا برای احساسات و ترس های خود ارزش قائل شده، عوامل استرس زای خود را شناسایی کرده و آن ها را کنترل یا مدیریت کنند.
تکنیک حسی ۵ تا ۱:
این تکنیک یک فعالیت ساده اما موثر است که می تواند برای بازیابی آرامش در لحظات اضطراب، به کودک آموزش داده شود. از کودک خود بخواهید تا به اطراف خود نگاه کرده و ۵ مورد قابل لمس، ۴ مورد قابل مشاهده، ۳ مورد قابل شنیدن، ۲ مورد قابل بوییدن و ۱ مورد قابل چشیدن را نام ببرد. این فعالیت ذهن کودک را از اضطراب منحرف کرده و احساس بهتری را در آن ها ایجاد می کند. علاوه بر این، فعالیت یاد شده برای آموزش حواس پنجگانه به کودکان بی نظیر است.
ذهن نگران، ذهن خوشحال:
این فعالیت به کودکان کمک می کند تا نقاط ضعف و قدرت خود را شناخته و مهارت های مقابله با اضطراب را فرا گیرند. دو تکه کاغذ تهیه کرده و بالای آن ها به ترتیب عبارت های ذهن نگران و ذهن خوشحال را بنویسید. سپس، از کودک خود بخواهید تا افکار و احساسات مرتبط با هر کدام از این دسته ها را یادداشت کند.
اتاق یا گوشه فرار از نگرانی ها:
یک اتاق یا گوشه ای آرامش بخش از خانه را برای کودک شناسایی کنید. این محل را با استفاده از یک تشک راحت، بالش و نور های متنوع تزئین کرده و وسایل مورد علاقه کودک را نیز در آن جا قرار دهید. کودک این محل را به عنوان یک منطقه امن دانسته و هنگام احساس اضطراب به آن پناه خواهد برد.
ابزار های آرامش بخش:
ابزار های مختلفی را در یک جعبه برای کودک قرار داده و بسته به نیاز و علاقه او آن ها را شخصی سازی کنید. برای مثال، می توان سنگ های آرامش بخش، توپ استرس، دفتر خاطره نویسی و چند مورد دیگر را در آن قرار داد تا کودک در هنگام اضطراب به سراغ آن ها برود.
