حرکات چوب موازنه در ژیمناستیک هنری

دختران ژیمناست باید از تمرکز، دقت، تعادل، انعطاف و هماهنگی زیادی برخوردار باشند تا بتوانند حرکات زیبایی را روی چوب موازنه اجرا کنند. حرکات چوب موازنه ژیمناستیک بسیار زیبا و دقیق است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

چوب موازنه ژیمناستیک

چوب موازنه وسيله يك تخته چوبى است به طول ٥ متر ( ١٦.٤ فوت ) و عرض ١٠ سانتى متر ( ٤ اينچ )، كه از سطح زمين ١٢٥ سانتى متر ( ٤١ اينچ ) فاصله دارد.

اجرا كننده با حركاتى مانند گام برداشتن، دويدن، چرخش، حالت هاى نشسته، و ديگر حالت هاى تعريف شده، از اين تخته بالا مى رود و حركات خود را اجرا مى كند.

مدت زمان نمايش بين ٧٠ تا ٩٠ ثانيه است. زنان براى اولين بار در مسابقات المپيك سال ١٩٥٢ در مسابقات انفرادى موفق به كسب مدال شدند.

تعادل در ژیمناستیک

تعادل داشتن در ژيميناستيك امرى ضرورى است، چرا كه بدون تعادل شما قادر نخواهيد بود از چوب موازنه استفاده كنيد، تخته اى كه فقط ١٠ سانتى متر عرض دارد و شما بايد روى آن حركاتى را انجام دهيد.

براى اين كه قادر باشيد بالانس بزنيد، روى دست هاى خود بايستيد، روى يك پا فرود بياييد مى بايست همواره تمرين كنيد و مهارت هاى خود را در ژيميناستيك ارتقاء دهيد. خود من يك ژيميناست هستم و زمانى كه تعادل ندارم خيلى راحت زمين مى خورم. شما مجبوريد كه تعادل داشته باشيد، چرا كه در زمان مسابقات اگر تعادل نداشته باشيد و يك گام اضافه  برداريد و يا از روى تخته بيافيد، امتياز از دست خواهد داد.

انواع تعادل در ژيمناستيك

ژيميناست معمولا براى اجراى حركات بر روى زمين يا دستگاه، انرژى انفجارى، قدرت و ظرافت را با هم تركيب مى كند. علاوه بر اين، در مورد مهارت هاى غلت زدن و استفاده از دستگاه، يك ژيميناست مى بايست رقص و انعطاف را در حركت خود به كار گيرد. يك ژيميناست مى بايست در طى ارائه تمامى حركات از تكنيك هاى تعادل پويا و ساكن استفاده كند.

تعادل زانو

بسيارى از ژيميناست هاى جوان و تازه كار، براى ياد گيرى تعادل از اين روش استفاده مى كنند. در اين روش، ورزشكارنه تنها تعادل را تمرين مى كند، بلكه حتى پيشاپيش براى حركت هاى سنگين تر نيز آماده خواهد شد. در اين حركت، ورزشكار بر روى يك زانو روى زمين مى نشيند. پاى ديگر در پشت بدن به حالت كشيده نگه داشته مى شود و دست ها در كنار بدن يا رو به روى بدن باز مى شوند.

تعادل ايستاده

در تعادل ايستاده، ژيميناست در حالى كه بر روى يك پا و يا هر دو پا ايستاده است، وضعيت حركتى را حفظ مى كند. اين حركت به سادگى مى تواند شامل باز كردن پا در روبروى بدن و يا كنار بدن باشد. حالت سخت تر اين تمرين آرابسكو (arabesque) نام دارد، يعنى ژيميناست در حالت ايستاده يك پاى خود را به عقب مى برد و كشيده نگه مى دارد و دست ها يكى به عقب و ديگرى به جلو كشيده شده اند. همچنين مى توان دست ها را در كنار بدن و موازى با زمين نگه داشت و يا دست ها را مانند قيچى زدن يكى در ميان به عقب و جلو حركت داد.

حالت ديگرى از تعادل ايستاده، تعادل واى (Y-scale) نام دارد. در اين حالت، ژيميناست يك پاى خود را در كنار بدن بالا مى كشد، به طورى كه كف پاى او به شانه يا سر ژيميناست برسد. حالت خيلى پيشرفته تعادل ايستاده به اين صورت است كه ژيميناست در حالى كه يك پا را در روبروى بدن يا پشت بدن و يا كنار بدن كشيده است، آن را با دست نگه مى دارد. در اين حالت ژيميناست بايد سر خود را بالا بگيرد و بقيه بدن در حالت مختلف پا موقيت گيرد.  تمامى حركت هاى تعادل ايستاده را مى توان هم روى نوك پا و هم روى كف پا تمرين كرد.

تعادل دست ها

تعادل دست يعنى تعادل ورزشكار بر روى يك يا هر دو دست يا ساعد. متداول ترين اين حركت، ايستادن بر روى دست ها است. در اين حالت ژيميناست بايد سعى كند در حالى كه روى دو دست خود ايستاده است تعادل كل بدن رو حفظ كند.

ورزشكاران حالت هاى مختلفى از اين حركت را انجام مى دهند، مثلا روى يك دست مى ايستند و يا پاهاى خود را حركت مى دهند.

بسيارى از حركت هايى كه روى حلقه، خرك حلقه و يا چوب موازنه انجام مى شود نيازمند تعادل دست ها است.

تعادل شريك

در برخى از حركات كه دو نفره انجام مى شود، هر دو ژيميناست با استفاده از دست ها، پاها و يا قسمتى از بدن يكديگر، تعادل خود را حفظ مى كنند. در تعادل زانو، يك ژيميناست در حالى كه روى زانو يا دست موقعيت گرفته است بر روى زمين مى نشيند. و ژيميناست ديگر بر روى لگن شريك خود مى ايستد و ممكن است براى حفظ تعادل شانه هاى شريك خود را بگيرد يا نگيرد.

در تعادل پا، ژيميناستى بر روى پشت خود دراز مى كشد و ژيميناست ديگر را بر روى پاهاى خود بلند مى كند و هر دو سعى مى كنند تعادل را حفظ كنند. انواع مختلفى براى تعادل هاى دو نفره وجود دارد، كه يكى ديگر از انواع آن به اين صورت است كه يكى از ژيميناست ها فقط با استفاده از يك دست ژيميناست ديگر را بالاى سر خود نگه مى دارد.

حرکات ژیمناستیک روی چوب موازنه

كلمات تخصصى زيادى در ژيميناستيك وجود دارند كه ممكن است درك آن ها براى تازه كاران كمى سخت باشد. در ادامه شمارى از واژگان تخصصى ژيميناستيك كه بيشتر كاربردى هستند را توضيح مى دهيم.

با اصطلاحات تخصصی ژیمناستیک بیشتر آشنا شوید

آريال يا هوايى (aerial)

حركتى كه در آن ژيميناست بدون اينكه دست يا پايش زمين را لمس كند يك دور كامل در هوا پشتك ( كله معلق) مى زند.

سالتو (salto)

پشتك زدن در حالتى كه پاها بالاى سر بيايند و بدن حول محور كمر بچرخد.

دامنه (amplitude)

ارتفاع يا درجه اجراى يك حركت. دركل، هر چقدر يك سالتو بالاتر اجرا شود يا حركتى نفس گير تر باشد، دامنه بهترى ارائه خواهد داد و امتياز بيشترى كسب خواهد كرد.

پشتك – وارو 

اجراى دو سالتو با چرخش كامل كمر. چرخش در اجراى سالتوى دوم كامل مى شود.

غول پيكر (giant)

چرخشى كه در آن بدن كاملا قائم و راست است و بدن ٣٦٠ درجه حول ميله اى به طور كامل مى چرخد.

دبل سالتو

اجراى دو سالتو به طورى كه در سالتوى اول يك نيم چرخش و در سالتوى دوم يك نيم چرخش ديگر اجرا مى شود.

معلق زدن بر روى دست ها ( handspring)

معلق زدن با دست ها به طورى كه وزن بدن را روى دست ها مى اندازيم و با شانه ها فشار مى آوريم تا تعادل حفظ شود. اين حركت مى تواند هم رو به جلو و هم رو به عقب و هم تركيبى اجرا شود.

كيپ (kip)

حركت از موقعيتى پايين تر از وسيله به موقعيتى در بالاى وسيله، كه معمولا هم روى پارالل ناهمسان و هم پارالل همسان اجرا مى شود.

زاويه كردن بدن (pike position)

در حالى كه پاها صاف گرفته شده اند، بدن با زاويه اى بيشتر از ٩٠ درجه به جلو خم مى شود.

ديسمانت يا پياده شدن (dismount)

 ترك كردن وسيله پس از انجام حركت؛ معمولا با يك سالتو يا يك حركت سخت صورت مى گيرد.

نيم وارو (flic-flac)

 به اين حركت فليپ فلاپ يا نيم وارو روى دست نيز گفته مى شود. روى يك يا هر دو پا بياستيد، به عقب پشتك بزنيد و روى دست هاى خود بياستيد. اين حركت بيشتر در بر روى زمين و به صورت پى در پى انجام مى شود.از اين حركت بر روى چوب موازنه نيز استفاده مى شود.

چرخش پيروتس (pirouettes)

تغيير مسير دادن و يا چرخش مدور در حالت پشت و رو ( دست ها روى زمين و پاها بالا) .

رهايى (release)

ترك كردن ميله و آماده شدن براى اجراى حركت بعدى بر روى ميله.

راند آف يا گرد كردن (round-off)

 يك حركت پوياى چرخشى با فشار بر روى يك پا، به طورى كه يك پا را با تاب دادن تا نزديك صورت به حالت چرخ و فلكى و در زاويه نود درجه بالا مى آوريد. اين حركت سنجشى است براى تخمين مهارت هاى فرد.

قيچى زدن (scissors)

 اين حركت يكى از واجبات خرك حلقه است، كه شامل برش هاى بيرونى و درونى مى شود. پاها همانند قيچى زدن از كنار هم حركت مى كنند.

جمع كردن بدن (tuck)

حالتى كه در آن زانوها و ران ها خم مى شوند و در قفسه سينه جمع مى شوند و بدن از ناحيه كمر به شكل منحنى در مى آيد.

چرخش (twist)

اين حركت را با سالتو اشتباه نگيريد. چرخش حركتى است كه در آن ژيميناست به حالت طولى به دور بدن خود مى چرخد.

مهارت و ذوق هنرپشگى

استعداد هنرى، يا به عبارتى ميزان هارمونى و هماهنگى، در ارائه يك حركت. در كل، هر چه قدر حركاتى كه ژيميناست انجام مي دهد يكپارچه تر باشد، ميزان استعداد هنرى او بالاتر ارزيابى مى شود و امتياز بيشترى هم خواهد گرفت.