حرکات چوب موازنه در ژیمناستیک هنری

دختران ژیمناست باید از تمرکز، دقت، تعادل، انعطاف و هماهنگی زیادی برخوردار باشند تا بتوانند حرکات زیبایی را روی چوب موازنه اجرا کنند. حرکات چوب موازنه ژیمناستیک بسیار زیبا و دقیق است که دیدن آن خالی از لطف نیست.

چوب موازنه ژیمناستیک

چوب موازنه وسیله یک تخته چوبى است به طول ۵ متر ( ١۶.۴ فوت ) و عرض ١٠ سانتى متر ( ۴ اینچ )، که از سطح زمین ١٢۵ سانتى متر ( ۴١ اینچ ) فاصله دارد.

اجرا کننده با حرکاتى مانند گام برداشتن، دویدن، چرخش، حالت هاى نشسته، و دیگر حالت هاى تعریف شده، از این تخته بالا مى رود و حرکات خود را اجرا مى کند.

مدت زمان نمایش بین ٧٠ تا ٩٠ ثانیه است. زنان براى اولین بار در مسابقات المپیک سال ١٩۵٢ در مسابقات انفرادى موفق به کسب مدال شدند.

تعادل در ژیمناستیک

تعادل داشتن در ژیمیناستیک امرى ضرورى است، چرا که بدون تعادل شما قادر نخواهید بود از چوب موازنه استفاده کنید، تخته اى که فقط ١٠ سانتى متر عرض دارد و شما باید روى آن حرکاتى را انجام دهید.

براى این که قادر باشید بالانس بزنید، روى دست هاى خود بایستید، روى یک پا فرود بیایید مى بایست همواره تمرین کنید و مهارت هاى خود را در ژیمیناستیک ارتقاء دهید. خود من یک ژیمیناست هستم و زمانى که تعادل ندارم خیلى راحت زمین مى خورم. شما مجبورید که تعادل داشته باشید، چرا که در زمان مسابقات اگر تعادل نداشته باشید و یک گام اضافه  بردارید و یا از روى تخته بیافید، امتیاز از دست خواهد داد.

 

انواع تعادل در ژیمناستیک

ژیمیناست معمولا براى اجراى حرکات بر روى زمین یا دستگاه، انرژى انفجارى، قدرت و ظرافت را با هم ترکیب مى کند. علاوه بر این، در مورد مهارت هاى غلت زدن و استفاده از دستگاه، یک ژیمیناست مى بایست رقص و انعطاف را در حرکت خود به کار گیرد. یک ژیمیناست مى بایست در طى ارائه تمامى حرکات از تکنیک هاى تعادل پویا و ساکن استفاده کند.

تعادل زانو

بسیارى از ژیمیناست هاى جوان و تازه کار، براى یاد گیرى تعادل از این روش استفاده مى کنند. در این روش، ورزشکارنه تنها تعادل را تمرین مى کند، بلکه حتى پیشاپیش براى حرکت هاى سنگین تر نیز آماده خواهد شد. در این حرکت، ورزشکار بر روى یک زانو روى زمین مى نشیند. پاى دیگر در پشت بدن به حالت کشیده نگه داشته مى شود و دست ها در کنار بدن یا رو به روى بدن باز مى شوند.

تعادل ایستاده

در تعادل ایستاده، ژیمیناست در حالى که بر روى یک پا و یا هر دو پا ایستاده است، وضعیت حرکتى را حفظ مى کند. این حرکت به سادگى مى تواند شامل باز کردن پا در روبروى بدن و یا کنار بدن باشد. حالت سخت تر این تمرین آرابسکو (arabesque) نام دارد، یعنى ژیمیناست در حالت ایستاده یک پاى خود را به عقب مى برد و کشیده نگه مى دارد و دست ها یکى به عقب و دیگرى به جلو کشیده شده اند. همچنین مى توان دست ها را در کنار بدن و موازى با زمین نگه داشت و یا دست ها را مانند قیچى زدن یکى در میان به عقب و جلو حرکت داد.

حالت دیگرى از تعادل ایستاده، تعادل واى (Y-scale) نام دارد. در این حالت، ژیمیناست یک پاى خود را در کنار بدن بالا مى کشد، به طورى که کف پاى او به شانه یا سر ژیمیناست برسد. حالت خیلى پیشرفته تعادل ایستاده به این صورت است که ژیمیناست در حالى که یک پا را در روبروى بدن یا پشت بدن و یا کنار بدن کشیده است، آن را با دست نگه مى دارد. در این حالت ژیمیناست باید سر خود را بالا بگیرد و بقیه بدن در حالت مختلف پا موقیت گیرد.  تمامى حرکت هاى تعادل ایستاده را مى توان هم روى نوک پا و هم روى کف پا تمرین کرد.

تعادل دست ها

تعادل دست یعنى تعادل ورزشکار بر روى یک یا هر دو دست یا ساعد. متداول ترین این حرکت، ایستادن بر روى دست ها است. در این حالت ژیمیناست باید سعى کند در حالى که روى دو دست خود ایستاده است تعادل کل بدن رو حفظ کند.

ورزشکاران حالت هاى مختلفى از این حرکت را انجام مى دهند، مثلا روى یک دست مى ایستند و یا پاهاى خود را حرکت مى دهند.

بسیارى از حرکت هایى که روى حلقه، خرک حلقه و یا چوب موازنه انجام مى شود نیازمند تعادل دست ها است.

تعادل شریک

در برخى از حرکات که دو نفره انجام مى شود، هر دو ژیمیناست با استفاده از دست ها، پاها و یا قسمتى از بدن یکدیگر، تعادل خود را حفظ مى کنند. در تعادل زانو، یک ژیمیناست در حالى که روى زانو یا دست موقعیت گرفته است بر روى زمین مى نشیند. و ژیمیناست دیگر بر روى لگن شریک خود مى ایستد و ممکن است براى حفظ تعادل شانه هاى شریک خود را بگیرد یا نگیرد.

در تعادل پا، ژیمیناستى بر روى پشت خود دراز مى کشد و ژیمیناست دیگر را بر روى پاهاى خود بلند مى کند و هر دو سعى مى کنند تعادل را حفظ کنند. انواع مختلفى براى تعادل هاى دو نفره وجود دارد، که یکى دیگر از انواع آن به این صورت است که یکى از ژیمیناست ها فقط با استفاده از یک دست ژیمیناست دیگر را بالاى سر خود نگه مى دارد.

حرکات ژیمناستیک روی چوب موازنه

کلمات تخصصى زیادى در ژیمیناستیک وجود دارند که ممکن است درک آن ها براى تازه کاران کمى سخت باشد. در ادامه شمارى از واژگان تخصصى ژیمیناستیک که بیشتر کاربردى هستند را توضیح مى دهیم.

با اصطلاحات تخصصی ژیمناستیک بیشتر آشنا شوید

آریال یا هوایى (aerial)

حرکتى که در آن ژیمیناست بدون اینکه دست یا پایش زمین را لمس کند یک دور کامل در هوا پشتک ( کله معلق) مى زند.

سالتو (salto)

پشتک زدن در حالتى که پاها بالاى سر بیایند و بدن حول محور کمر بچرخد.

دامنه (amplitude)

ارتفاع یا درجه اجراى یک حرکت. درکل، هر چقدر یک سالتو بالاتر اجرا شود یا حرکتى نفس گیر تر باشد، دامنه بهترى ارائه خواهد داد و امتیاز بیشترى کسب خواهد کرد.

پشتک – وارو 

اجراى دو سالتو با چرخش کامل کمر. چرخش در اجراى سالتوى دوم کامل مى شود.

غول پیکر (giant)

چرخشى که در آن بدن کاملا قائم و راست است و بدن ٣۶٠ درجه حول میله اى به طور کامل مى چرخد.

دبل سالتو

اجراى دو سالتو به طورى که در سالتوى اول یک نیم چرخش و در سالتوى دوم یک نیم چرخش دیگر اجرا مى شود.

معلق زدن بر روى دست ها ( handspring)

معلق زدن با دست ها به طورى که وزن بدن را روى دست ها مى اندازیم و با شانه ها فشار مى آوریم تا تعادل حفظ شود. این حرکت مى تواند هم رو به جلو و هم رو به عقب و هم ترکیبى اجرا شود.

کیپ (kip)

حرکت از موقعیتى پایین تر از وسیله به موقعیتى در بالاى وسیله، که معمولا هم روى پارالل ناهمسان و هم پارالل همسان اجرا مى شود.

زاویه کردن بدن (pike position)

در حالى که پاها صاف گرفته شده اند، بدن با زاویه اى بیشتر از ٩٠ درجه به جلو خم مى شود.

دیسمانت یا پیاده شدن (dismount)

 ترک کردن وسیله پس از انجام حرکت؛ معمولا با یک سالتو یا یک حرکت سخت صورت مى گیرد.

نیم وارو (flic-flac)

 به این حرکت فلیپ فلاپ یا نیم وارو روى دست نیز گفته مى شود. روى یک یا هر دو پا بیاستید، به عقب پشتک بزنید و روى دست هاى خود بیاستید. این حرکت بیشتر در بر روى زمین و به صورت پى در پى انجام مى شود.از این حرکت بر روى چوب موازنه نیز استفاده مى شود.

چرخش پیروتس (pirouettes)

تغییر مسیر دادن و یا چرخش مدور در حالت پشت و رو ( دست ها روى زمین و پاها بالا) .

رهایى (release)

ترک کردن میله و آماده شدن براى اجراى حرکت بعدى بر روى میله.

راند آف یا گرد کردن (round-off)

 یک حرکت پویاى چرخشى با فشار بر روى یک پا، به طورى که یک پا را با تاب دادن تا نزدیک صورت به حالت چرخ و فلکى و در زاویه نود درجه بالا مى آورید. این حرکت سنجشى است براى تخمین مهارت هاى فرد.

قیچى زدن (scissors)

 این حرکت یکى از واجبات خرک حلقه است، که شامل برش هاى بیرونى و درونى مى شود. پاها همانند قیچى زدن از کنار هم حرکت مى کنند.

جمع کردن بدن (tuck)

حالتى که در آن زانوها و ران ها خم مى شوند و در قفسه سینه جمع مى شوند و بدن از ناحیه کمر به شکل منحنى در مى آید.

چرخش (twist)

این حرکت را با سالتو اشتباه نگیرید. چرخش حرکتى است که در آن ژیمیناست به حالت طولى به دور بدن خود مى چرخد.

مهارت و ذوق هنرپشگى

استعداد هنرى، یا به عبارتى میزان هارمونى و هماهنگى، در ارائه یک حرکت. در کل، هر چه قدر حرکاتى که ژیمیناست انجام می دهد یکپارچه تر باشد، میزان استعداد هنرى او بالاتر ارزیابى مى شود و امتیاز بیشترى هم خواهد گرفت.